11 Mart 2014 Salı

ÇÖL İLE İLGİLİ BİLGİLER




Çöl Alm. Wüste (f), Fr. Désert (m), İng. Desert. Bitki örtüsünün hiç bulunmadığı veya çok seyrek olduğu geniş arazi. Çöl terimi, daha çok kurak yerler için kullanılan bir terimdir. Çöller, kumlu ve susuz araziler halindedir. Yeryüzünde, bulunduğu yerlerde geniş alanları kaplamaktadırlar.

Çöller, bulundukları yerlerin özelliklerine göre muhtelif isimler alırlar. Bunlar; kumlu çöller, soğuk çöller, tuzlu çöller, taşlı ve kayalık çöllerdir.

Çöllerde, devamlı olarak kuraklık ve soğuklar olduğundan,
Kum; silisli kütlelerin, kayaların, doğal etkenlerle parçalanarak ufalanmasından ya da kayaların parçalalanmasıyla oluşan, genellikle kuvars esaslı granüler malzeme.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
bitki örtüsüne çok az raslanmakta (
Bitki örtüsü, bir iklim terimi, herhangi bir bölgede yetişen bitkilerin tümüne verilen ad. Flora ya da bitey de denir. Belirli bir alan içerisinde bulunan, doğal, damarlı (vasküler), bir yıllık, iki yıllık ve çok yıllık bitkilerin oluşturduğu bitki topluluğu.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
kaktüs,

...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
lar, kayalıklar arasında yetişen bitkiler gibi) ve bu sebeple buralarda çok az sayıda insanlar yaşamaktadır.

Çöl bitkileri, yağmur yağdığı zaman çok hızlı büyür. Hatta yağmur sularını bünyelerinde depo ederek, kurak dönemlerde bundan istifade ederler. Böylece hayatiyetlerini uzun müddet devam ettirebilirler. Bazı çöl bitkileri de su bulmak için köklerini toprağın derinliklerine salarlar. Yaprakları çok küçük olup, diken halindedir. Suyun depo edildiği gövde kısımları geniş bir yapıya sahip olduklarından kuraklığa uymuşlardır.

Çöllerde, daha çok iri gövdeli hayvanlar yaşamaktadır. Bunlar vücutlarında su depo ederek uzun zaman susuz kalmaya tahammül ederler. Mesela deve ve
Deve (Camelus); Alm. Kamel, Fr. Chamedu, İng. Camel. Familyası: Devegiller (Camelidae). Yaşadığı yerler: Asya, Afrika ve Amerika’nın çöllük bölgeleri. Özellikleri: Açlığa, susuzluğa günlerce dayanır. Vücuduna su depolar, hörgücünün yağını yedek besin deposu olarak kullanır. Ömrü: 40-50 yıl. Çeşitleri: Asya devesi, Afrika devesi vs.

Çöl bölgelerine uyarak uzun süre susuz yaşayabilen, geviş getiren iri cüsseli, memeli bir hayvan. Devegiller ailesinden
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
devekuşu gibi. Bunun yanında çöllerde küçük çöl hayvanları da bulunmaktadır. Bunlar geceleri dışarı çıkar, gündüzleri inlerde serin yerlerde barınırlar. Bunlara misal olarak sürüngenler (kertenkele gibi), kemirgenler, tilki, muhtelif kuşlar vs. gösterilebilir.

Yeryüzünde geniş alanlar kaplayan çöller olarak; Arktik ve
Devekuşu (Struthio camelus);

Alm. Gewöhnlicher strauss, Fr. Autruche, İng. Ostrich. Familyası: Özdevekuşugiller (Struthionidae). Yaşadığı yerler: Arabistan ve Afrika steplerinde sürüler halinde. Özellikleri: Yaşayan en büyük kuştur. Tüyleri süs olarak kullanılır. Ömrü: 40-50 yıl. Çeşitleri: Afrika, Masai, Somali devekuşları en iyi bilinenleridir. Amerika devekuşu ayrı bir cinstir.

Nesli tükenmemiş kuşların en büyüğü. Büyümüş bir erkek devekuşu 1.5-
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
Antarktika (soğuk çöller),
Arabistan,
Arabistan Asya kıtasının güney batısında bir yarımada. Batısında Kızıldeniz ve Akabe Körfezi, güneyinde Hint Okyanusu, doğusunda Umman Denizi ve Basra Körfezi, kuzeyinde Irak ve Ürdün yer alır. Kızıldeniz’i Hint Okyanusuna bağlayan Bab’ül-Mendeb Boğazı ile Afrika’ya yaklaşır. Toplam kıyılarının uzunluğu 9000 km, yüzölçümü 2.590.000 kilometrekaredir.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
Orta Asya,
Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Tacikistan, Afganistan, Çin'in bir kısmı (Doğu Türkistan), Rusya ve Pakistan'ın bir kısmından oluşan bölge ve bölgeyi tanımlamak için kullanılan coğrafi terim.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
Avustralya, Afrika (kurak-kumlu çöller)daki çölleri gösterebiliriz. Dünyanın en kurak çölü bir Güney Amerika ülkesi olan
Avustralya, güney yarım kürede yer alan bir ülkedir. Hint ve Büyük Okyanus arasında uzanır. Avustralya tüm bir kıtayı kaplayan tek ülkedir. Komşuları Endonezya, Doğu Timor, Papua Yeni Gine, Solomon Adaları, Vanuatu, Yeni Kaledonya ve Yeni Zelanda'dır. Avustralya'nın başkenti Canberra, en büyük şehri ise Sydney'dir. Avustralya'nın nüfusu 20,5 milyondur.
...Tümünü okumak için linke tıklayınız.
Şili’deki çöldür. Çöllerde km2ye 0.00078 ila 0.3 kişi düşmektedir. Yani 4 ila 128 km2ye bir kişi isabet etmektedir.

Çöllerde yağış çok azdır. Hatta bazı çöllerde 7-8 senede ancak bir defa yağış olmaktadır. Yıllık yağış miktarı, çölün durumuna göre 0.5 mm ile 25 mm arasında değişmektedir. Bazı çöllerde ise yıllık yağış miktarı 250 milimetreye kadar çıkabilmektedir. Bu tip çöller daha çok bozkır görünümündedir.

Güneş ışınları, hava sıcaklığı ve atmosferdeki nem ile alakasından dolayı, bir iklim etkisi sayılan buharlaşma, bütün çöllerde çok önemlidir. Dünyadaki bütün çöllerde toplam yıllık buharlaşma oranı, yıllık yağmurdan fazladır. Bu ise, sürekli bir su kaynağı olmadığı müddetçe su kütlelerinin meydana gelmesine mani olur.

Çöllerde gece ile gündüz arasında çok fazla sıcaklık farkı bulunmaktadır. Yani gündüzleri çok sıcak (40°C ile 50°C)geceleri ise çok soğuk (-20 ila -25°C) olmaktadır. Çöller, şiddetli yağışlar ile rüzgarların aşındırma ve kumulları bir yerden başka bir yere taşımasıyla meydana gelirler. Çöllerde çok seyrek yağan yağmurlar, sağanak halinde yağdıklarından, kumulları düz yerlere taşırlar ve buralarda bulunan tepeciklerin etrafına yığarak adatepe diye adlandırılan adacıklar meydana getirirler.

Çöllerde yaşayan insanlar eskiden daha çok göçebe halindeydiler. Göçebeler, geçimlerini hayvancılıkla temin etmekte, vahalar ile otlaklar arasında yüzlerce kilometre yol katederek hayvanlarını otlatmaktaydılar.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder